Cavab: Salam. Sualda qarnlıq nöqtə var. Yəni siz 2-ci gün imsaka durmamaqla elə fikirləşidiz ki, orucunuz batil oldu? Buna görə də həmin gün yeyib-içdiz?

Cavab: Salam. Üsuli dində Tövhid deyildikdə təkallahçılıq nəzərdə tutulur.

Cavab: Salam. Ayətullah Xamenei-dəftərxana: Salam, olmaz. Namaz batildir. Vacib ehtiyata əsasən.

Cavab: Salam. Ayətullah Məkarim-dəftərxana: Əgər çıxan qan təqriban əldə olan dırnaqdan az (fiqhdə sikkə) yəni təqribən bir 10 qəpikdən balaca olsa, onda eybi yoxdur.

Cavab: Salam. Ayətullah Xamenei-dəftərxana: Namazı elə qılsın ki, əri görməsin.

Cavab: Salam. Ayətullah Xamenei-dəftərxana: Bəli, olar. Şərt odur ki, su üzüyün altına keçsin.

Cavab: Salam. Biz qısa müddətə sizə ağanın nəzəri yerləşdirilən linki göndərəcəyik-saytı izləyin.

Cavab: Salam. Deyin ki, mən camaat namazı qılmaq istəmirəm.

Cavab: Salam. Təvəssül yəni vəsilə qərar vermək. Yəni 14 məsumu Allahla öz aranda vəsilə qərar verirsən. Təvəssül duasında duanı oxuyub təvəssül etdikdən sonra insan Allaha üz tutur. Duaları Azərbaycan dilində oxumaq olar, amma müstəhəbdir ki, ərəb dilində oxuyasınız.



Kəbin olan yerdə boşanmaqdan söhbət gedə bilməz. Amma kişi boşadım (ərəbcə)desə, onda boşanmış sayılır. Əlbəttə iki adil şahidin hüzurunda olmalıdır bu boşanma prosesi. Əlavə oraq qadın gərək heyzdən çıxmı və pak halda olsun.



Amma kişi boşamasa, qadın boşana bilməz. İstisnadır ki, şəriət baxımından günah kişidə olsun və ya şəriət qadının boşanmasında haqlı olduğuna hökm versin. Belə olduqda yalnız şəri hakim və ya onun nümayəndəsi həmin qadını boşaya bilər.



Məsləhətə gəldikdə boşanmaq İslam baxımından bəyənilmir. Çalışsın ki, öz ailəsinin yanına qayıdıb, səbr və təmkinlə ailə həyatını davam etdirsin.

Cavab: Salam. Ayətullah Xamenei-dəftərxana: Əgər təqvimi istehsal edən mənbə mötəbərdirsə ehtiyat lazım deyil. Vaxt olan kimi qıla bilərsiz.

Cavab: Salam. Ayətullah Xamenei-dəftərxana: Bəli, olar!

Cavab: Salam. Bəli, haramdır. Amma, evlənmək üçün qızı görmək olar. Evlənmək niyyəti ilə bir və ya iki dəfə qızı görüb, evlənmək üçün qərar niyyəti ilə baxmağın eybi yoxdur.

Cavab: Salam. Ayətullah Xamenei-dəftərxana: Üzü qırxmaq olmaz. Bu iş günahdır.

İstisnadır, iş o yerə çatsa ki, bu işə görə işdən çıxmaqla elə veziyyət yaransın ki, həmin vəziyyət şiddətli məşəqqətə səbəb olsun. (Fiqhi "hərəc") Belə olduqda qırxmaq olar.

Cavab: Salam. Ayətullah Fazil-dəftərxana: Abort etdirmək günah olmaqla yanaşı onun kəffarəsi də var. Əgər uşaqın ana bətninə düşməsi 40 günə kimi olsa bazarda olan qızıl ölçüsü misqalı ilə 15 misqal kəffarə ödənilməlidir. Əgər abort olunmuş uşaq 40 gün ilə 80 günün arasında olarsa onda bazarda olan misqal ölçüsü ilə 30 misqal, və əgər abort olunmuş uşaq 80 günlə 120 günün arasında olsa, onda bazarda olan misqal ölçüsü ilə 45 misqal qızıl kəffarə verilməlidir.

Əgər abort həb (tabletka) atmaqla edilibsə, yəni ana həbi öz ixtiyarı ilə əlinə götürüb atıbsa onda bu kəffarələri ana verməlidir. Yox əgər həkim iynə vurub və uşaq düşübsə onda bu kəffarələr iynə vuran həkimin boynuna gəlir.



Bu işi görən qadın əməlindən peşman olub sidq qəlblə tövbə etsin və birdə bu işi təkrarlamasın. İnşallah Allah onu bağışlayar.

Cavab: Salam. Cihad əmrinin fitvası barəsində gərək hər kəs öz mərcei-təqlidinin göstərişinə əməl etsin.

Amma İslam heç zaman mübarizəni tətil etmir. Elmlə məşğul olmaqla yanaşı mübarizə də olmalıdır. Necəki, mübarizə ilə yanaşı elm də kəsb etmək lazımdır.

Cavab: Salam. Xeyir, olmaz.

E-maila yalnız o cavablar göndərilir ki, o cavabları ekrana çıxarmaq düzgün deyil. Amma sizin sualınızda elə bir şey yoxdur.

Cavab: Salam. Ayətullah Fazil-dəftərxana: Xeyir!

Cavab: Salam. Şəri sual yəni şəriətə aid olan sual.

Cavab: Salam. Bütün suallara cavab verilir. Aşağıdakı cavablara dəqiq baxın.

Cavab: Salam. Müvəqqəti nigahda müddəti iki tərəf özləri istədikləri qədər təyin edə bilərlər. Şəriət burada heç bir məhdudiyyət qoymayıb.



Əgər qadın və kişi siğəni öz aralarında oxusa, əvvəl qadın deyir: "zəvvəctukə nəfsi fil muddətil məluməti ələl məhril məlum", yəni özümü təyin olunmuş mehriyyə və vaxtla sənin müvəqqəti nikahında qərar verdim. Sonra kişi fasiləsiz deyir: "qəbiltut-təzvicə linəfsi fil muddətil məluməti ələl məhril məlum ", yaxud desin "qəbiltu linəfsi hakəza" yəni qəbul elədim bu izdivacı.



Kişi qadın tərəfdən vəkil olub onu özü üçün nikah etdikdə, əvvəlcə qadın tərəfdən vəkil olaraq deyir: "zəvvəctu muvəkkilətu filanən (qadının adını de) linəfsi fil muddətil məluməti ələl məhril məlum." Yəni təyin olunmuş mehriyyə və vaxtın müqabilində öz vəkilliyimlə səni müvəqqəti nikahımda qərar verdim. Sonra fasiləsiz öz tərəfindən deyir: "qəbiltut-təzvicə linəfsi fil muddətil məluməti ələl məhril məlum " yaxud "qəbiltu linəfsi hakəza" yəni qəbul etdim bu izdivacı.



Həmçinin bu ibarə ilə də oxuya bilər: "məttətu muvəkkiləti (filanən) linəfsi fil muddətil məluməti ələl məhril məlum", yəni təyin olunmuş mehriyyə və vaxtın müqabilində vəkilin olaraq səni müvəqqəti nikahımda qərar verdim. Sonra fasiləsiz öz tərəfindən deyir: "qəbiltu linəfsi hakəza", yəni qəbul etdim bu izdivacı.



Bir məsələyə diqqət edin – daimi ya müvəqqəti əqd oxumağın şərtləri vardır ki, onlara riayət olunmasa əqd səhvdir. O şərtlər ibarətdir:



1. Siğə və əqd ərəbcə düzgün oxunmalıdır. Əgər kişi və qadın özləri ərəbcə düzgün oxuya bilsələr, ehtiyat-vacibə görə gərək ərəbcə düzgün oxusunlar. Əgər özləri ərəbcə düzgün oxuya bilməsələr, ehtiyat-vacib odur ki, gərək ərəbcə düzgün oxuya bilən bir nəfəri vəkil etsinlər. Və əgər özləri oxuya bilməsələr, "zəvvəctu" və "qəbiltu"-nun mənasını çatdıran bir kəlmə desinlər. Əgər əqd oxuduqda onun mənasın dəyişən bir hərf səhv oxusalar, əqd səhvdir.



2. Əqd siğəsini oxuyan şəxs dediyi sözlərin mənasını dəqiq bilməlidir. Əgər ərəbcə oxuyub, hər kəlməni düzgün surətdə desə və ayrı-ayrılıqda hər birinin mənasını bilsə əqd düzgündür.



3. Siğə “inşa” niyyəti ilə oxunmalıdır; qadının "zəvvəctukə nəfsi" deməsindən məqsədi bu ola ki, özünü indi onun qadını qərar verdi. Həmçinin kişi də “qəbiltut-təzvicə” deməklə onu özünə xanım və arvad olmasını indi qəbul etdi. Əgər kişi vəkil olsa "zəvvəctu və qəbiltu” deməklə qəsdi bu ola ki, onu vəkil edən kişi və qadın indi ər və arvad oldular.



4. Müvəqqəti əqddə mehriyyə və müddət təyin olmalıdır; yəni kişi və qadın əqd oxunmamışdan əvvəl mehriyyə və vaxtı təyin etməlidir.



5. Muvəqqəti evlənmədə əgər qız bakirə olsa əksər müctəhidlərin nəzərinə görə ehtiyat-vacibə görə qızın atasından icazə alınmalıdır.